معماری گذشته پیش از دوران مدرن در ایران و جهان:



در این دوره به واسطه آشنایی و زبان مشترکی که در گذشته وجود داشت، معمار می‌دانست چه میکند و کارفرما میدانسـت چه میـخواهد؛ به عنوان مثـال در جهــان پیش از دوران مدرن الگوی کلیـسـاها




معمـولاً از جانـب یک منبع طراحی و ارائه می‌شد:




- کلیساهای گوتیک و کلیساهای رنسانس از واتیکان و مسابقه معماری در واتیکان ارائه می‌شد.




- کلیساهای بیزانس از منابع شرقی ارائه می‌شد.




اما در قرن 19 در اروپا با رواج شکلگیری مدارس معمـاری مخصوصا‌ً‌‌ مدرسه بزار مقوله‌ای تحت عنـوان تمریـن معماری آغاز می‌شود؛ معماری روی کاغذ، که قواعدی نیـز برای آن وضع می‌شود . در ایران نیزالگوی طراحی مساجـد در دوره‌های ثبات از یکجا می‌آمد؛ یا از پایتخت اصفهان یا از قزوین. که در اینرابـطه مهمترین دوره، دورة ناصری بوده است. از این زمان رفته رفته حضور نقشه را در فرایند معماری ملاحظه میکنیم.



در این رابطه می‌توان به زمان ناصرالدین شاه و تهیه نقشه مسجد سپهسالار توسط شقاقی از فرنگ آمده و تأثیراتی که از فرنگ گرفتیم اشـاره نمود، در این دوره دربـار مرکز تولیـد مد و فرم در تمام شئـونات زندگی جامعه به شمار می‌آمد.







دوران مدرن در مغرب زمین:



- نبرد بین مدرسه بزار و نوگرایان



- مباحث مطروحه بین گروه مکتب وین و کهنه گرایان، و ادولف لوس



- در ایـن زمان ایـده‌های لوکور بوزیـه خیلی مطـرح بود که در مخـالفت با مدرسـه بزار بود. وی هیچگـاه تدریـس نکرد. امـا نقشهها، طرحها و پرسیکتیوهایی که ترسیم نمود، همگی آثار کاغذی ارزشمند بجای مانده از وی هستند.



- طرحهای آنتونیو سنت الیا که از نمونه‌های طراحی و ترسیمات اولیه و روی کاغذ اما، بسیار تأثیرگذار هستند.







در معماری مدرن چه اتفاقی رخ داد؟



تفکر معماری مدرن تمایل داشت همانند سایر رشته‌ها به صورت آزاد از کارفرما باشد تا معمار بتواند فارغ از تحمیلات نظرات کارفرمـا ایده‌های خود را ارائه کند در این رابطه میتوان عنوان نمود که سنت الیا به عنوان معماری پیشگام چنین کرد.



عرصه‌ای که معمار می‌توانست در آنجا آزاد باشد؛ عرصه معماری روی کاغذ بود که در باوهاوس آغاز شد.







در همین دوره در ایران چه اتفاقاتی رخ داد؟



- در رابطه با این دوره می‌توان اشاره نمود که دوران رضاشاه آخرین دورانی بود که حاکم نظریات خود را تحمیل مینمود و در واقع نظریات خود رضاشاه ملاک عمل بود.



- در این دوره برای اولیـن بار مشاهده می‌کنیم در ایران قوانیـن و ضوابطی از طـرف شهـرداری تـهران مخصوصـاً در دوران بوذرجمهری ارائـه و تصویـب شد و ملاک عمل قرار گـرفت، از این قوانین و مقررات می‌توان به ضوابط سطح اشغال 50 یا 60 درصد اشاره نمود.







معماری دوران پهلوی:



- تأسیس دانشکده هنرهای زیبا نقطه عطف معماری این دوره است.



- از این زمان به بعد شاهد گونه‌ای آزادی در ارائه طرح‌ها و پروژه‌های معماری هستیم که این آزادی تا کنون نیز ادامه دارد.در این دوره ارتباط کـارفرما با پروژه چگـونه بوده است؟



- بعد از شهریـور 1320، دوران بعد از مصدق و دوران دلارهای نفتی.



- دهه چهل قرن 14 هجری شاهد شکلگیری دفاتر مهندسی معماری هستیم و در این دوران ویلا سازی به سبک پلان آزاد رواج بسیار پیدا کرد.



- در این دوره تا حدودی شاهد گونه‌ای آزادی در طرحهای معماری هستیم چه در خانهسازیها و چه در بناهای دولتی.



- در این دوره ملاحظه می‌گردد که از جانب دربار و حـاکمان چندان اعمـال نظری نمی‌شد، مگر در رابـطه با فرح پهلـوی که تا حدودی مشـوق طرحها و ایده‌های معماری بود؛ همچنین بعد از ارائه نظریات دکتر سید حسین نصر در رابطه با معماری اسلامی- ایـرانی ملاحظه می‌کنیم گونـه‌ای معماری ترکیبی ایرانی- اسلامی و غربی شکل می‌گیرد، از درون این تحولات در عرصه نظر و عمل ایده‌های نادر اردلان ارائـه می‌گردد. در این دوره شاهد طراحی و اجرای تئاتر شهر هستیم که در دفتر سردار افخمی شکل می‌گیرد، از دانشگاه صنعتی اصفهان و نقطه‌نظرات شاه سابق روند طراحی دفتر سردار هدایت می‌شد. اینجانـب به همـراهی تقی رادمرد، نسریـن فقیه، شهاب کاتوزیـان و عباس قریـب در این دفتر همکـاری داشتیم. طـرح مجلس نیز همینجا شکل گرفت در حالیکه شخص محمدرضا پهلوی هیچگونه اظهار نظری نمینمود.



- در این دوره دفاتر فنی به منظور تائیـد طرحها شکل گرفتند که تاکنون نیز این روند ادامه دارد.


دوران بعد از انقلاب:



- در این دوره شاهد بازگشتی خودبخودی به معمـاری گذشته ایران هستیم.



- این دوره تا حـدودی دوران آزادیها نیز بـود.



- در این دوره شاهد طرحهای مورد پسند قشر نوکیـسه هستیـم که بدنبـال مدهای غربـی بودنـد، خصـوصاً در بنـاهای مسکونی که محمـل و جایگاهی برای بساز و بفروش‌ها شد.



- از طرف دیگر هنوز تصمیم‌گیرنده‌ها همان دفاتر فنی بودند.



- در دوران کرباسچی که تصویب کننده مجموعه نواب بوده است در واقع خود دفتر فنی شهرداری معمـولاً تصویب کننده طرحـها بوده است. این رونـد تا کنون نیز ادامه دارد. اما با حضور شوراهای شهـری مشاهده می‌شود که شوراها بعضاً در تصمیم‌گیری‌ها دخالت می‌کنند.



- در حال حاضر معماری کاغذی رشد عجیبی پیدا کرده و برای خود مکتـبی شده است خصوصـاً به واسطه رواج جـهان دیجیتال و تصاویـر و فضـاهای مجازی که در تمام نقاط دنیا شاهد این امر می‌باشیم و دانشجویـان نتیجتاً امروزه با استـفاده از کامپیـوتر و ارتباطات اینترنتی در همه جای دنیا شبیه یکدیگر شده اند.
 

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: